Podnoszenie świadomości o WZW czyli Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby

Istnieje pięć głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby – A, B, C, D i E. Wirusy WZW A, D i E są przenoszone głównie poprzez spożycie skażonej żywności lub wody oraz bezpośredni kontakt z zakażoną osobą. Taki rodzaj zakażeń często występuje w krajach o niskich standardach sanitarnych. W krajach rozwiniętych, gdzie ryzyko przeniesienia drogą pokarmową jest niewielkie, przypadki zachorowań głównie występują wśród grupy MSM oraz użytkowników narkotyków.

Najpoważniejszym globalnym wyzwaniem wciąż są wirusowe zapalenia wątroby typu B i C, które razem stanowią najczęstszą przyczynę zgonów na całym świecie, powodując śmierć 1,3 miliona osób rocznie. Pomimo pandemii COVID-19, problem ten pozostaje aktualny. Na szczęście istnieje szczepionka przeciwko WZW B, która skutecznie chroni przed zachorowaniem. Natomiast leki przeciwwirusowe przeciwko WZW C umożliwiają wyleczenie ponad 95% osób z tym zakażeniem.

Zarówno WZW B, jak i C mogą przebiegać w postaci ostrych lub przewlekłych. Jednak ze względu na długotrwały bezobjawowy charakter zakażenia wirusem WZW C, chorobę nazywa się czasem "wirusową bombą zegarową" lub "cichą epidemią". Osoba zakażona i niezdiagnozowana nie zdaje sobie sprawy z choroby ani z faktu, że może zakażać inne osoby.

Objawy

W zależności od typu wirusa, zapalenie wątroby może przebiegać w formie bezobjawowej, łagodnieobjawowej lub ciężkoobjawowej. Na początku, wiele przypadków zapalenia wątroby może przypominać objawy grypy lub przeziębienia, takie jak podwyższona temperatura, bóle mięśni i stawów. Jednak po okresie inkubacji, który może trwać od kilku tygodni do 6 miesięcy, mogą pojawić się dodatkowe symptomy. Najczęściej występujące objawy wirusowego zapalenia wątroby to:

• żółtaczka, czyli zażółcenie skóry, błon śluzowych i białkówki oczu, spowodowane gromadzeniem się bilirubiny w surowicy krwi i tkankach organizmu. Wirus typu B jest często odpowiedzialny za ten objaw;
• osłabienie organizmu i uczucie ciągłego zmęczenia;
• ból brzucha po prawej stronie pod żebrem i powiększenie obwodu brzucha, wynikające z powiększenia wątroby;
• brak apetytu i utrata masy ciała;
• ciemny kolor moczu i jasny kolor stolca;
• podwyższony poziom enzymów wątrobowych we krwi.

Diagnostyka

Gdy pojawią się charakterystyczne objawy sugerujące wirusowe zapalenie wątroby, należy przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne w kierunku WZW. Wczesna diagnoza jest kluczowa, ponieważ umożliwia szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia i minimalizuje ryzyko powikłań.

W celu diagnozy wirusowego zapalenia wątroby typu B oraz C konieczne jest wykonanie dwóch wskaźników: antygenu Hbs, który wskazuje na WZW typu B, oraz przeciwciał przeciw HCV, które sygnalizują WZW typu C. Te badania są szczególnie ważne u kobiet w ciąży, aby ustalić, czy nie są zakażone wirusem WZW.

Dodatkowo, warto połączyć powyższe badania laboratoryjne z morfologią krwi, badaniem funkcji wątroby, oznaczeniem poziomu albumin w surowicy oraz sprawdzeniem stanu komórek mięśniowych i wątroby. Badania te umożliwiają wczesne wykrycie choroby i pomagają uniknąć powikłań.

Należy mieć na uwadze, że najskuteczniejszą metodą profilaktyki chorób wirusowego zapalenia wątroby jest poddanie się szczepieniom przeciwko WZW A (szczepionka zalecana) oraz WZW B. Szczepienie przeciwko WZW B jest obowiązkowe dla noworodków, młodzieży, pracowników służby zdrowia i osób z bliskiego otoczenia zakażonych. Dla pozostałych osób szczepienie jest zalecane, ale również zapewnia znaczną ochronę przed zakażeniem wirusem WZW.